Firefox Quantum (57) แล้วก็ถึงจุดเปลี่ยน...

ต้องขออภัยอย่างสูงที่ไม่ได้มาอัพบล็อกต้อนรับก้าวใหม่ของ Firefox ตั้งแต่วันแรกเหมือนชาวโลกเขา เพราะเครื่องคอมผมเพิ่งพังไปหมาด ๆ เมื่อวันอาทิตย์  พอวันจันทร์ไปซื้อมาประกอบใหม่ก็มีปัญหาอีก ต้องแบกกลับไปร้านวันอังคาร กลับมาก็ต้องลงวินโดวส์ลงโปรแกรมเพียบ กว่าจะได้จับ Firefox ก็เหนื่อยแล้ว เรื่องเครื่องใหม่นี่เดี๋ยวคงเอามาลงบล็อก แต่ตอนนี้เข้าเรื่อง Firefox ก่อน 😊

ก็อย่างที่ทราบกันแล้ว (เพราะคงอัพเดตกันไปหมดแล้ว) ว่ารุ่นนี้เขาพลิกโฉมใหญ่ เริ่มตั้งแต่เปลี่ยนโลโก้ที่ไม่ได้เปลี่ยนมานานมากแล้ว ตามภาพ และรุ่นนี้ก็มีชื่อเรียกเฉพาะรุ่นว่า Firefox Quantum ซึ่ง Quantum เป็นชื่อของโปรเจ็คที่ใช้พัฒนา Firefox ให้เร็วฉิวกว่าที่เคยเป็นมา (ซึ่งก็คงสัมผัสความเร็วกันไปแล้ว อย่างไร้ข้อกังขา 😄) ผมเองไม่สามารถรู้ได้ว่า Firefox 57 มันเร็วกว่า Firefox 56 มั้ย เพราะดันเปลี่ยนเครื่องใหม่พอดีเด๊ะ (แน่นอนว่าเร็วกว่าเครื่องเก่า)

หน้าตาใหม่หมดจด

คำแนะนำแรกคือเข้าเมนู ปรับแต่ง... แล้วไปกดปุ่ม เรียกคืนค่าเริ่มต้น ซะนะครับ ไม่งั้นหน้าตามันจะกึ่งเก่ากึ่งใหม่ เรามาเริ่มต้นแต่ง Firefox กันใหม่ดีกว่า ฉลองก้าวใหม่ไปในตัว

แล้วก็จะได้หน้าตาแบบนี้ (อ้าว ผมลืมเอาไอคอนที่ใส่เพิ่มออก ช่างมันละกัน😅) ไม่มีช่องค้นหาแยกต่างหากอีกต่อไป (แต่ไปเอากลับมาได้ ถ้าชอบ) แถบที่อยู่ก็ตีตัวออกห่างไอคอนอื่น ๆ ซะงั้น และที่ดีใจโคตร ๆ คือ ไตเติลบาร์ + แท็บบาร์ เปลี่ยนสีตามไตเติลบาร์ของวินโดวส์เหมือนเดิมแล้ว หลังจากเปลี่ยนเป็นสีเทาเพื่อหนีไตเติลบาร์สีขาวของ Win10 มาตั้งนาน แต่หากคุณตั้งไตเติลบาร์ให้ไม่มีสี มันก็ยังคงหนีด้วยการเปลี่ยนให้ตรงนี้เป็นสีน้ำเงินเข้ม ๆ แทน

ปุ่ม Back และ Forward ที่ติดหนึบด้วยกันมาตลอด ในที่สุดก็แยกกันแล้ว (เข้าเมนูปรับแต่ง แล้วลากออกจากกันได้เลย) แต่ยังคงจุดเด่นที่ปุ่ม Back ต้องเป็นวงกลมใหญ่ ๆ อยู่เหมือนเดิม

ตรงแถบที่อยู่จะเพิ่มปุ่มเมนู 3 จุดเข้ามา มันคือเมนู "การกระทำของหน้า" ช่วยให้เรากดเพิ่มที่คั่นหน้า บันทึกไป Pocket  คัดลอกลิ้งก์  ส่งอีเมลลิ้งก์  ส่งแท็บไปยังอุปกรณ์  และจับภาพหน้าจอได้ง่าย ๆ (ถึงบางอย่างหน้าที่จะซ้ำกับปุ่มข้าง ๆ ก็เถอะ)

อันนี้เลวมาก หลังจากปล่อยให้ผมชินกับการเปิดที่คั่นหน้าจากเมนูที่คั่นหน้าแทนการกดจากแถบเครื่องมือที่คั่นหน้ามาตั้งนาน จู่ ๆ พี่แกก็เอาเมนูที่คั่นหน้าออกแล้วเอาเมนูห้องสมุดนี่มาเสียบแทน และถึงจะกดเมนูที่คั่นหน้าในเมนูนี้ผมก็ยังไม่เจอเมนูที่คั่นหน้าอันคุ้นเคยอยู่ดี  เดชะบุญที่เข้าหน้าปรับแต่งไปลากกลับมาได้ หรือจริง ๆ ก็กด เมนูห้องสมุด > ที่คั่นหน้า > เครื่องมือที่คั่นหน้า > เพิ่มเมนูที่คั่นหน้าไปยังแถบเครื่องมือ  แล้วมันก็จะกลับมา...

เมนูหลักที่เคยออกแบบหน้าตาเหมือน App Launcher ก็กลับมาเป็นเมนูเรียบง่ายแต่สวยงาม และเราไม่สามารถเพิ่มลดรายการในเมนูนี่ได้อีกต่อไป

หน้าปรับแต่งถึงจะดูคล้าย ๆ รุ่นก่อน แต่ให้อิสระในการลากวางสลับตำแหน่งมากขึ้น (ยกเว้นรายการที่เป็นสีจาง ๆ จะลากเปลี่ยนตำแหน่งได้ แต่ลากออกไม่ได้) มีอย่างเดียวที่คุณยุ่งไม่ได้คือ เมนูหลัก  ส่วนทางขวาจะมีช่องที่มีตัว....(อะไรฟระ) อยู่ สามารถลากอะไรไปวางก็ได้ แล้วมันจะโผล่มาใน 'เมนูล้น'

หากคุณไม่ชอบธีมตามสีไตเติลบาร์ ก็มีธีมสว่างกับมืดไว้ให้เลือกด้วย และยังคงใช้ธีมแบบภาพพื้นหลังได้อยู่เหมือนเดิม

และยังสามารถกำหนดความหนาแน่น (ขนาดนั่นแหละ) ได้ 3 ระดับ คือ กะทัดรัด ปกติ และ สัมผัส โดยกะทัดรัดจะออกมาคล้าย ๆ Compact Theme ที่มาใน Firefox 53  ส่วนแบบสัมผัสก็จะใหญ่กว่าปกติเพื่อให้นิ้วจิ้มง่ายขึ้น

ออกจากหน้าปรับแต่งกลับมาที่หน้าแท็บใหม่ ก็ยกเครื่องใหม่อีกเช่นกัน โดยจะยังมีรายการเว็บที่เข้าบ่อย ๆ ขึ้นมาอยู่ แต่ปรับให้กะทัดรัดขึ้น ถ้าแค่นี้ไม่พอก็สามารถกดขอเพิ่มอีกแถวได้ (แต่ก็ได้แค่นี้แหละ) ข้างล่างจะเป็นการเก็บตกหน้าเว็บที่เราเพิ่งแวะเข้าไปดูมา เผื่ออยากกลับไปอ่านอีกรอบ สำหรับบางประเทศจะมีบทความแนะนำเพิ่มมาข้างล่างด้วย แต่ไม่ใช่ประเทศเรา

ที่มุมซ้ายบนของหน้าแท็บใหม่จะมีไอคอน Firefox อยู่ กดแล้วก็จะขึ้นหน้าแนะนำฟีเจอร์ใหม่ (ถ้าจำไม่ผิด ตอนติดตั้งครั้งแรกมันก็ขึ้นมา... รึเปล่านะ?) ทุกหน้าจะมีตัวอะไรไม่รู้อยู่ด้วยไม่ซ้ำหน้า

พวกหน้า Error ก็มีตัวพวกนี้....

อ้อ ที่หน้าตัวเลือกมีการเพิ่มตัวเลือกให้เอาแถบค้นหากลับคืนมาด้วยนะ แม้จะไปลากกลับมาเองในหน้าปรับแต่งได้ก็เถอะ😅

ส่วนขยายตายเรียบ..

อย่างที่หลายคนทราบกันล่วงหน้ามานานแล้วว่า ถึง Firefox 57 เมื่อไหร่ ส่วนขยายที่ใช้กันมานานกว่าทศวรรษ (และน้อยกว่า) หลายตัว ไม่สิ ส่วนใหญ่ ตายเรียบแน่ ๆ  เหตุเพราะทาง Mozilla ตัดสินใจหักดิบเลิกใช้ XUL + XPCOM ซึ่งเป็นหัวใจหลักในการพัฒนาส่วนขยายมานาน แล้วเลือกใช้ WebExtensions API แทน เพื่อให้ Firefox ได้ไปต่อ ได้เร็วฉิว แบบที่เรากำลังสัมผัสกันนี้

และในหน้าส่วนเสริมก็มีการเพิ่มหัวข้อ ส่วนขยายแบบเก่า ที่เอาส่วนขยายที่ใช้ไม่ได้แล้ว มาเรียงรายให้นับศพ😂 ถึงจะใจดีมีปุ่ม ค้นหาตัวทดแทน ให้กดหาส่วนขยายที่ใกล้เคียงมาแก้ขัดก็เถอะ แต่เท่าที่ลองดูมามันไม่ใช่เลย😣

ต่อไปนี้เป็นส่วนขยายทดแทนที่ผมพอหามาได้นิดนึง....

• NoScript - ใครใช้ตัวนี้ขอแสดงความยินดีล่วงหน้าว่า เขากำลังพัฒนาให้รองรับ 57 อยู่ แต่ตอนนี้ใช้ uBlock Origin หรือ uMatrix แก้ขัดไปก่อน
• Video DownloadHelper - ข่าวดียิ่งกว่าคือ มันอัพเดตให้รองรับ 57 แล้ว ถ้ามันยังไม่กลับมา เข้าไปติดตั้งใหม่เลยครับ

มีแค่นี้แหละ... อือมีแค่นี้😐

ความเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ

• รองรับ AMD VP9 hardware video decoder เพิ่มประสิทธิภาพการเล่นวิดีโอโดยใช้พลังงานต่ำ
• เอาปุ่มแชร์ออกไปแล้ว (คุ้น ๆ ว่าไอ้ที่เป็นเครื่องบินกระดาษใช่มะ?) ใครยังใช้อยู่ให้ไปเอาส่วนขยาย Share Backported มาติดเอง
• อื่น ๆ อ่านได้ใน Firefox Notes และ Mozilla Thailand Community

ส่งท้าย

สำหรับใครที่คิดว่ายังไม่ไหวกับการเปลี่ยนแปลง ผมแนะนำให้ลองใช้ Firefox ESR แทนไปก่อน ซึ่งตอนนี้จะแช่แข็งที่เวอร์ชั่น 52 แต่ยังมีอัพเดตความปลอดภัยเรื่อย ๆ ไปถึงราว ๆ เดือนพฤษภาคมปีหน้า (หลังจากนั้นจะขยับไปเป็นเวอร์ชั่น 59 แต่ส่วนขยายน่าจะคืนชีพเยอะแล้ว)

ย้อนกลับไปตอนที่ Firefox 2.0 ออกมาวันแรก วันนั้นก็เป็นวันแรกที่ผมได้ใช้เน็ต ADSL และเป็นวันแรกที่ผมเปลี่ยนจาก IE มาใช้ Firefox เป็น default browser ... ผ่านมากี่ปีขี้เกียจนับ ผมก็ได้ใช้ Firefox 57 นี่พร้อม ๆ กับเปลี่ยนเครื่องใหม่ แบบว่าพอลงวินโดวส์เสร็จปั๊บก็ปล่อยมาปุ๊บเลย 😆

อ้อ มีสิ่งนึงที่ลืมพูดถึงคือ... ใครหงุดหงิดที่ระหว่างปุ่มนำทางกับแถบที่อยู่มีช่องว่างระหว่างกัน ก็เข้าปรับแต่งแล้วไปลากไอ้ช่องว่างที่ว่านั่นออกซะ😉

ครั้งหน้า พบกันปีหน้า 23 มกราคม 2561